Heerlen

Het Maanplein is het noordelijkste gedeelte van het project dat aansluit op de Plaat. De Plaat is een plein boven het spoor en loopt over in het zuidelijke gedeelte dat tegen de oude binnenstad aan ligt. De sfeer is te benoemen als een mediterraan oud industrieel gebied. Het is omgevormd tot een prachtig woon-, werk- en recreatiegebied. Het feit is echter dat het hele gebied zeer recent ontwikkeld en aangelegd is maar dat een bezoeker dit niet zal waarnemen. Onder het Maanplein is een winkelcentrum aangelegd en twee lagen parkeerdekken.

Het Maanplein is bedoeld als een doorvoerroute voor mensen naar en van het station en de oude binnenstad. Het is zo ontwikkeld en ingericht dat de passanten op deze plek uitgenodigd worden om te relaxen en elkaar te kunnen ontmoeten.

De uitvraag

De uitvraag was om bomen op het dak te planten. In deze (schijnbaar) simpele vraag zijn de volgende uitdagingen verwerkt:

• De dekking, de zone tussen het dak en het uiteindelijke maaiveld, is maximaal 40 cm.
• Het was een wens om het water-irrigatiesysteem automatisch en zonder extra techniek of onderhoud te laten werken.
• Het is op een gesloten dak met een dekking van slechts 40 cm onmogelijk om (regen)water met de huidige technieken af te voeren. De leidingen kunnen met een dekking van minimaal 30 cm eventueel vervormen.
• De wens was er om bomen in de maat 80-90 aan te planten. Probleem is echter dat deze bomen een kluitmaat hebben van 100 tot 120 cm diep.
• Tussen de gebouwen zijn er openingen die voor windoverlast (draai- en valwinden) zorgt.

De oplossing

Op het gehele dak van het gebouw is een watermanagementsysteem aangelegd waarin het hemelwater kan worden opgevangen. Het water komt via vijf kolken in het systeem en kan zich onder de verharding verplaatsen. Onder de creëerde terpen, waar de bomen in staan, kan een grote hoeveelheid water vastgehouden worden. Het water wordt door een speciaal ontwikkeld substraat omhoog gezogen. Zo ontstaat er zowel in het watermanagement-systeem als in de terp een waterbuffer.

Er kan nu kostbaar regenwater ter plekke vastgehouden worden, ook als het water niet in het juiste seizoen voor de bomen valt. De bomen kunnen het water verbruiken op het tijdstip wanneer zij het nodig hebben. Periodes van droogte worden ondervangen omdat er ook in het substraat voldoende vocht is opgeslagen; er is een constant bodemvochtgehalte.

Wanneer er na forse regenbuien een overschot aan water ontstaat, zal het water in het irrigatie-gedeelte overlopen, waar het rustig afgevoerd wordt naar de rand van het dak en afgewaterd kan worden. Er zijn dus geen afvoeren meer in het dak verwerkt waardoor er geen risico is op potentiële lekkage.

Het unieke aan dit project is dat er prachtige bomen op een vrijwel onmogelijk locatie staan, maar dat de groeiomstandigheden toch optimaal zijn. De bomen vormen de sleutel tussen bouwkundig vernuft, sfeer en leefbaarheid op het plein.

Inmiddels is het Maanplein een prachtig voorbeeld van hoe een stad van de toekomst gebouwd zou moeten worden: klimaat-adaptief.